Κριτική του Ιάκωβου Γωγάκη
Οι Βραζιλιάνοι αυτές τις μέρες γιορτάζουν, αλλά όχι για μια ακόμη ποδοσφαιρική επιτυχία.
Ο λόγος του εορτασμού, είναι οι τρεις υποψηφιότητες στα Όσκαρ, της ταινίας «Είμαι Ακόμη Εδώ», μεταξύ αυτών και για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Όμως, στη «γη του σάμπα» δεν είναι όλοι χαρούμενοι.
Ο κινηματογράφος μετατρέπεται σε φορέα ιστορικής μνήμης, καθώς ο πολιτικός και κοινωνικός διχασμός του παρόντος, εξηγείται μέσα από το παρελθόν, αναδεικνύοντας τις πληγές της στρατιωτικής δικτατορίας (1964-1985) και μια σύγχρονη μάχη δημοκρατίας ή ολοκληρωτισμού, μεταξύ του σοσιαλιστή ηγέτη της χώρας, Λούλα ντα Σίλβα (χαρούμενος για την ταινία), και του φασίστα Ζαΐρ Μπολσονάρο (εξοργισμένος).
Ο σκηνοθέτης Βάλτερ Σάλες εμπνέεται από το ομώνυμο μυθιστόρημα, το οποίο καταπιάνεται με την απαγωγή του αριστερού μηχανικού και βουλευτή του Εργατικού Κόμματος, Ρούμπενς Πάιβα, το 1971 και την επίπονη αναζήτηση της αλήθειας από τη σύζυγό του, Ευνίκη, μητέρα πέντε παιδιών (το μυθιστόρημα έγραψε ένα από τα παιδιά τους).
Η ταινία σε πολλά της σημεία υιοθετεί το ύφος και το στιλ του αριστουργηματικού έργου «Ρόμα» του Αλφόνσο Κουαρόν με τη διαφορά ότι εδώ το πολιτικό στοιχείο είναι κεντρικό και δεν αφήνει περιθώρια για υπαινιγμούς.
Η Φερνάντα Τόρρες ενσαρκώνει πειστικά την Ευνίκη σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, μεταφέροντας μέσα από σιωπές και βλέμματα την απόγνωση και το πείσμα μιας γυναίκας που αγωνίζεται να μάθει.. και αρνείται να ξεχάσει.
Ο Σάλες αξιοποιεί τη φωτογραφία για να αναδείξει τη σύγκρουση φωτός και σκότους.
Η «στρατιωτική μπότα» του καθεστώτος αποτυπώνεται σε σκηνές με χαμηλό φωτισμό και κλειστοφοβικά κάδρα, – χαρακτηριστική η σκηνή της σύλληψης του Πάιβα, ενώ οι αναμνήσεις μιας ελεύθερης ζωής αποδίδονται με έντονο φως – όπως στην εναρκτήρια σκηνή στην παραλία του Ρίο ντε Τζανέιρο.
Η ταινία μπορεί να φαίνεται άνευρη και να μην διαθέτει διαφορετικά αφηγηματικά επίπεδα, από την άλλη, αποτελεί μια ειλικρινή και αδιαμφισβήτητη κατάθεση της αλήθειας, για μια εποχή όπου οι δικτατορίες στηρίζονταν στους ίδιους μηχανισμούς έμμεσης υποστήριξης και στους ίδιους φανερούς καθοδηγητές, όπως συνέβη και στη δική μας σκοτεινή επταετία.
Η ταινία “Είμαι Ακόμη Εδώ” προβάλλεται από την Πέμπτη 13/2 στου κινηματογράφους.