του Γιώργου Μπαλτά .
Η ιστορία μιας πόλης αποτυπώνεται πρώτα και πάνω από όλα στην ίδια την πόλη, σε δρόμους, πλατείες, κτίσματα ιδιωτικά και δημόσια, εκκλησίες, νεκροταφεία, σχολεία, ιδρύματα!
Βέβαια όπως λέει και ο λαός «κανένας δεν αγιάζει στον τόπο του» και από αυτό των κανόνα δύσκολα ξεφεύγει κάποιος!
Έτσι και η Ηλιούπολη, αποφεύγει τις κακοτοπιές και καταφεύγει στην εισαγωγή- αγορά ιστορίας και ελάχιστα προσπαθεί να αναδείξει, πρόσωπα, καταστάσεις, ιστορικές στιγμές με ηλιουπολίτικο πρόσημο!
Για να δούμε μερικές περιπτώσεις και πως η πόλη τις χειρίζεται, προκειμένου να αναδείξει την ιστορία της!
Χρόνια πριν, προκρίθηκε η έκδοση ενός λευκώματος για την ιστορία της πόλης.
Τα όσα ακολούθησαν είναι δηλωτικά της αδυναμίας της πόλης να «γράψει» αλλά και «διαχειριστεί» την ιστορία της, αυτή την ιστορία που έτσι και αλλιώς συμβαίνει!
Η πρώτη υπογραφή που τίθεται επί εγγράφου, που αναφέρεται, το πρώτον, η Ηλιούπολις επί δημοσίου εγγράφου είναι του Παύλου Κουντουριώτη, Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, το 1925!
Η οδός Κουντουριώτου είναι αφιερωμένη στους προγόνους του Παύλου Κουντουριώτη, αλλά όχι του Παύλου Κουντουριώτη που έβαλε την υπογραφή!
Πριν την υπογραφή του Παύλου Κουντουριώτη και στις τότε συνθήκες ο Δρανδάκης με τα σχέδιά του και «βάφτισε» την Ηλιούπολη και καθόρισε «εν πολλοίς» τη σημερινή Ηλιούπολη, για ποια σκοπιμότητα, πρέπει να τον γνωρίζουν, μόνο «βαθείς» μελετητές της ιστορίας της Ηλιούπολης;
Ο Δρανδάκης σιγά σιγά περνάει στην αφάνεια και η πόλη δεν κάνει τίποτα να μείνει στην ιστορία και οι ιστορικοί να μελετήσουν την δράση του και να τον κατατάξουν ανάλογα!
Η οικογένεια Νάστου καταλαμβάνει σημαντικότατη θέση στην ιστορία της Ηλιούπολης, σαφώς αρνητική, κρινόμενη με τρέχοντα κριτήρια.
Είναι μέρος της ιστορίας όμως και με άλλα κριτήρια και προηγούμενες διαφορετικές συνθήκες, τιμήθηκε ο Αλέξανδρος Νάστος με την κεντρικότερη λεωφόρο, τη Λ. Αλεξάνδρου Νάστου μετονομασθείσα σε Μαρίνου Αντύπα, αμέσως μετά τη μεταπολίτευση!
Η πλατεία Φλέμιγκ πήρε το όνομά της γιατί εκεί έμενε η Αμαλία Φλέμινγκ η οποία είχε τιμηθεί με δρόμο μπροστά από το 1ο Δημοτικό Σχολείο, που προ ετών μετονομάστηκε σε Παπαμαύρου.
Η Αμαλία Φλέμινγκ αρκέστηκε-συμπιέστηκε στο όνομα της Πλατείας που παραπέμπει στον μεγάλο γιατρό σύζυγό της Αλέξανδρο Φλέμινγκ εφευρέτη της πενικιλίνης, σώζοντας εκατομμύρια ανθρώπους !
Στη πλατεία όμως ανηγέρθη το ιδιαιτέρως «σεμνό», για την έκταση της πλατείας, ηρώο της πόλης!
Τρεις έννοιες διαφορετικές η κάθε μια με τα χαρακτηριστικά της «συναγωνίζονται» στην ίδια πλατεία, στην πλατεία όπου η στάση των λεωφορείων αναφέρεται ως στάση «Αστυνομία» !
Η στάση «Αστυνομία» γράφτηκε δυνατά στη συλλογική συνείδηση της πόλης και παρά τα 60 και πάνω χρόνια που έφυγε η αστυνομία από εκεί, έχει μείνει το όνομα της στάσης, χωρίς κανένας να ενδιαφέρεται να ενισχύσει δια του μέσου, ούτε το «Ηρώον Ηλιούπολης», ούτε την «Πλατεία Φλέμινγκ», ούτε το επίσης ισχυρό τοπόσημο «1ο Δημοτικό Σχολείο Ηλιούπολης»!
Η πλατεία Παλαιών Πατρών Γερμανού έχει χάσει τη μάχη με το ΙΚΑ που προσδιορίζει πλέον την πλατεία, επιβεβαιώνοντας πως η χρήση κάποιων δημοσίων υπηρεσιών και κτισμάτων έχουν την δύναμη να αναδεικνύονται σε τοπόσημα!
Με τη σειρά του το ΙΚΑ, που άλλαξε όνομα και έγινε Κέντρο Υγείας-ΕΦΚΑ, χάνει τη μάχη από την «πλατεία της βιολογικής λαϊκής»!
Η κεντρική πλατεία της Ηλιούπολης, η πλατεία Εθνικής Αντίστασης, που «οι πολλοί» την ξέρουν και την αναφέρουν ως Κεντρική πλατεία, κάποιοι ως πλατεία στου Βασιλόπουλου και αρκετοί ως πλατεία των σουβλακομάγαζων!
Παλιότερα ήταν «γνωστή» με το όνομα των καφετεριών, Τουλίπας και Μιράντας, που αυτές «έγραψαν ιστορία» στη πόλη, αλλά όχι η πλατεία!
Πολλοί νομίζουν πως πλατεία εθνικής αντίστασης είναι ο παράπλευρος χώρος που είναι το μνημείο εθνικής αντίστασης!
Μια ακόμα σύγχυση-διάσπαση της συνοχής του μηνύματος, που πρέπει να εκπέμπει ένα τοπόσημο!
Αλήθεια, το μνημείο Εθνικής Αντίστασης γιατί είναι κρυμμένο «εδώ παραπερούλια» και δεν είναι στο κέντρο της πλατείας Εθνικής Αντίστασης;
Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης λόγω του ισχυρού μηνύματος που εκπέμπει, έχει επιβληθεί ως το πιο ισχυρό τοπόσημο της πόλης μετά αυτά των εκκλησιών, κατορθώνοντας να «οικειοποιηθεί» και δράσεις που φιλοξενεί, χωρίς να το αφορούν!
Η λίστα των περιπτώσεων που μπορεί να διαπιστώσει κάποιος την καταστρατήγηση, την κακή χρήση των κανόνων προστασίας και ανάδειξης συμβόλων, ονομάτων, ιστορικών γεγονότων, ιστορικών καταστάσεων, κοινωνικών δράσεων στην Ηλιούπολη είναι πάρα πολλές, με κυρίαρχη πολιτική πρακτική, την «εργαλειοποίηση» τους ανάλογα με τις επιδιώξεις και επιλογές των «κρατούντων» της πόλης!
Πολιτιστικός Σύλλογος Κάτω Ηλιούπολης, Μορφωτικός Σύλλογος Ηλιούπολης, Γιορτή Λουλουδιών, Συνοικιακά Συμβούλια έχουν θυσιαστεί στο βωμό της κομματικής σκοπιμότητας, του καπελώματος, των καθαρών από τη μια και των μολυσμένων από την άλλη, της «μη συμπερίληψης»!
(Συνεχίζεται)
Γιώργος Μπαλτάς
Ηλιούπολη 4 Ιανουαρίου 2025