Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης
Ο Νίκος Πλουμπίδης, μια τραγική αλλά μεγαλειώδης φιγούρα του ελληνικού κομμουνιστικού κινήματος, αναδεικνύεται μέσα από το ντοκιμαντέρ «Ο Κόκκινος Δάσκαλος» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου, ως ένας άνθρωπος που αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στις αρχές και τις αξίες του ΚΚΕ, θυσίασε την ίδια του τη ζωή, ενώ την ίδια στιγμή, ο τότε Γενικός Γραμματέας του κόμματος, ο Νίκος Ζαχαριάδης, σκόπιμα ή μη, τον χαρακτήριζε «χαφιέ».
Το ντοκιμαντέρ – μέσα από διάφορες αφηγήσεις – επικεντρώνεται κυρίως στην προσωπικότητα του Πλουμπίδη, στον ηθικό του κώδικα και στη στάση του απέναντι στις κατηγορίες που εκτοξεύθηκαν εναντίον του, από το ίδιο του το κόμμα.
Παρουσιάζεται η ανθρώπινη πλευρά του, όπως την αφηγείται ο γιος του – που επί της ουσίας δεν τον έζησε – ο ψυχίατρος Δημήτρης Πλουμπίδης, περιγράφοντας επίσης τις δυσκολίες της παιδικής του ηλικίας, έχοντας μεγαλώσει χωρίς τον πατέρα του.
Μέσα από αυτή την αφήγηση, το ντοκιμαντέρ εγείρει εύλογα ερωτήματα για την ευθύνη του Νίκου Ζαχαριάδη και της ηγεσίας του ΚΚΕ στην υπόθεση Πλουμπίδη.
Όπως επισημαίνεται στο ντοκιμαντέρ, δεν ήταν μόνο η ηγεσία που κινήθηκε εναντίον του Πλουμπίδη, αλλά και το γενικότερο κλίμα καχυποψίας που επικρατούσε στο κομμουνιστικό κίνημα εκείνη την περίοδο.
Ήταν μια εποχή όπου η παραμικρή απόκλιση από την κομματική γραμμή μπορούσε να ερμηνευθεί ως προδοσία.
Η σύλληψή του έγινε στις 25 Νοεμβρίου 1952 από την κυβέρνηση Παπάγου, στο κρησφύγετό του στον Κολωνό, με την κατηγορία της κατασκοπείας.
Ο Πλουμπίδης, ψύχραιμος και αταλάντευτος, αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια τη θανατική του καταδίκη.
Στις 14 Αυγούστου 1954, στο άλσος του Δαφνιού, στήθηκε μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα και εκτελέστηκε.
Τα τελευταία του λόγια ήταν, «Υπήρξα τίμιος αγωνιστής… Αφήνω στο γιο μου ένα τίμιο όνομα».
Η σύζυγός του, Ιουλία Παπαχρίστου, ήταν επίσης μια σκληραγωγημένη αγωνίστρια που έζησε τις διώξεις και την παρανομία στο πλευρό του Πλουμπίδη.
Το ντοκιμαντέρ αξίζει να το δει κανείς, καθώς αναδεικνύει ένα ξεχασμένο κεφάλαιο της ελληνικής ιστορίας και μια τραγική φιγούρα, τον Νίκο Πλουμπίδη, που δεν πρέπει να πεθάνει στη λήθη.
Η ταινία “Ο Κόκκινος Δάσκαλος” προβάλλεται από την Πέμπτη 9 Ιανουαρίου στους κινηματογράφους.