Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Άρθρο άποψης. – Δημοσιεύθηκε στο Documento 15.09.2023
Το τοπίο είναι εφιαλτικό. Η φύση καταστρέφεται ανελέητα όχι από την κλιµατική αλλαγή (αυτός είναι ένας ουδέτερος όρος που κρύβει την αλήθεια), αλλά από την ασυδοσία των ισχυρών συµφερόντων και την άρνηση των κυβερνήσεων να χρηµατοδοτήσουν τα αναγκαία µέτρα για την προστασία της.
Απειλείται η ζωή µας σήµερα και κυρίως αύριο.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι στη χώρα µας αλλά και σε όλο τον κόσµο οι λίγοι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και πιο ασύδοτοι. Η φτώχεια και οι ανισότητες εξαπλώνονται µε ραγδαίους ρυθµούς. Οι κυρίαρχες τάξεις ξηλώνουν συστηµατικά τις κοινωνικές κατακτήσεις ενός ολόκληρου αιώνα. Η ανθρωπότητα κυλά προς τη βαρβαρότητα.
Παράλληλα το πολιτικό σύστηµα, κοµµένο και ραµµένο για τις ανάγκες της οικονοµικής ολιγαρχίας, αναπαράγεται υποκλέπτοντας τη συναίνεση µέρους του λαού. Οι κυβερνήσεις µειοψηφίας του 41%, οι δήµαρχοι µειοψηφίας του 43% διοικούν ανεξέλεγκτοι, αφού οι διαδηλώσεις, απεργίες και τα άλλα δικαιώµατα αφυδατώνονται διαρκώς µε νοµοθετικές παρεµβάσεις. Η συντριπτική πλειονότητα των µέσων ενηµέρωσης (έντυπα, ηλεκτρονικά-διαδικτυακά) ελέγχονται απόλυτα από τους ολιγάρχες, διαµορφώνουν τις αντιλήψεις και τις προτιµήσεις. Αποσιωπούν ή συκοφαντούν ό,τι ενοχλεί, προβάλλουν ό,τι και όποιους τους εξυπηρετούν.
Στην Ελλάδα, όπως σε όλη την Ευρώπη, ολοένα και µεγαλύτερο µέρος του λαού απογοητευµένο από την απουσία εναλλακτικής απέχει από τις πολιτικές διαδικασίες, ακόµη και από τις εκλογές. «Κυβερνώντας το κενό» ονόµασε το φαινόµενο ο καθηγητής Πίτερ Mάιρ.
Η εµπειρία έδειξε ότι εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Εύκολες λύσεις σηµαίνουν φρούδες ελπίδες. Οσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουµε τόσο το καλύτερο. ∆εν ξεκινάµε από το µηδέν. Αυτό που προέχει είναι η σύγκλιση όλων εκείνων που κατανοούν σήµερα ή θα αντιληφθούν αύριο την ανάγκη ριζικής στροφής.
Χρειάζεται µια πολιτική απελευθέρωσης του λαού. Στο βιβλίο των ∆. Καλτσώνη, Θ. Μαριόλη, Κ. Παπουλή, «Μετωπικό πρόγραµµα δι-εξόδου από την κρίση», εκδ. Κοροντζή 2017, είχαµε κάνει µια προσπάθεια συµβολής σε αυτήν τη λογική. Αναδείξαµε µερικές ιδέες που είναι µάλλον επίκαιρες.
- Άμεση προοδευτική φορολόγηση του µεγάλου κεφαλαίου, φορολογικές ελαφρύνσεις στα λαϊκά στρώµατα, κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης.
- ∆ραστικά µέτρα ανόρθωσης του βιοτικού επιπέδου του λαού.
- Αρνηση πληρωµής του χρέους, αγώνας για τη διαγραφή του.
- Ακύρωση των µνηµονίων, διεκδίκηση των γερµανικών αποζηµιώσεων.
- Μη εφαρµογή των κατευθύνσεων της ΕΕ, έξοδος τελικά από τον «λάκκο των λεόντων» (κατά Ηλία Ηλιού) που λέγεται ΕΕ.
- Ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονοµίας µε την ανάπτυξη της έρευνας, την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών, µε µοχλό τον εκδηµοκρατισµένο και εξυγιασµένο δηµόσιο τοµέα, µε εθνικό, δηµοκρατικό, αναπτυξιακό σχέδιο. Εθνικοποίηση των τραπεζών και επιχειρήσεων στρατηγικής σηµασίας, µε παράλληλη εγκαθίδρυση λαϊκού ελέγχου.
- Στήριξη των µικροµεσαίων επιχειρήσεων και των µικροµεσαίων αγροτών.
- Ανάπτυξη πολυδιάστατων, ισότιµων οικονοµικών σχέσεων µε όλες τις χώρες. Εµφαση στη συνεργασία µε τα κράτη του ευρωπαϊκού νότου, της Μεσογείου, καθώς και τις, χώρες των BRICS.
- Πολιτική ουδετερότητας και ειρήνης. Υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας, έξοδος της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ.
- Αποκατάσταση και διεύρυνση των δηµοκρατικών ελευθεριών. Ριζοσπαστικός εκδηµοκρατισµός και αναπροσανατολισµός του κρατικού µηχανισµού. Εκκαθάρισή του από τα φασιστικά στοιχεία. Κατάργηση των υψηλών αποδοχών και προνοµίων των υπουργών, βουλευτών και γενικότερα των στελεχικών θέσεων πολιτικού χαρακτήρα.
- Στήριξη πρωτοβουλιών των κοινωνικών φορέων στον τοµέα της ενηµέρωσης. Εκδηµοκρατισµός, ενίσχυση και αναβάθµιση των δηµόσιων ηλεκτρονικών µέσων µαζικής ενηµέρωσης. Περιορισµός έως και κατάργηση της δυνατότητας δράσης του µεγάλου κεφαλαίου στον τοµέα αυτόν.
∆εν υπάρχει άλλη πραγµατική εναλλακτική.
Η απελευθέρωση από τον δεσποτισµό της ολιγαρχίας απαιτεί τόλµη και συγκλίσεις.
Η ελπίδα γεννιέται από το θάρρος.