Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης
Τα βάσανα των γυναικών σε ένα περιβάλλον περιορισμένων δικαιωμάτων, όπως είναι το ισλαμικό, όπου οι επιθυμίες και οι ανάγκες τους τείνουν να αγνοούνται, καταπιάνεται η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία «Αδάμ» του 2019, της μαροκινής δημιουργού Μαριάμ Τουζανί.
Η Τουζανί απέσπασε αργότερα – 2022 – τα εύσημα του σινεφίλ κοινού, όταν σκηνοθέτησε το «Μπλε Καφτάνι».
Η ταινία «Αδάμ» είναι αυθεντικότερη από την προαναφερθείσα, εξαιτίας της πρωτόλειας χρήσης δύο αντίθετων κόσμων, που συγκροτούνται και ταυτόχρονα συγκροτούνται. Του μέσα και του έξω.
Το σπίτι, ως χώρος προστασίας και ελευθερίας αλλά και ο έξω κόσμος ως χώρος ανασφάλειας και στέρησης της ελευθερίας.
Η Τουζανί κρατάει εκτός κάδρου τον μουσουλμανικό έξω κόσμο – γίνεται αντιληπτός οπτικά μέσω μιας ταράτσας – και επενδύει σε μια μίνι-θεατρικότητα, όπου το κοινό καλείται να εστιάσει σε τέσσερις υπάρξεις που βρίσκονται παγιδευμένες σε ένα σπίτι στην παλιά πόλη της Καζαμπλάνκα.
Σε ένα κοριτσάκι οχτώ χρονών, στην αυστηρή χήρα μητέρα της και στην εισβολή μιας απρόσκλητης επισκέπτριας – εγκυμονούσα χωρίς σύζυγο – που ετοιμάζεται σύντομα να γεννήσει και ψάχνει προστασία.
Ο ενιαίος μονοχώρος της οικίας, γίνεται το πεδίο όπου η επιφυλακτικότητα της μιας γυναίκας προς την άλλη σταδιακά αμβλύνεται.
Η αμηχανία και οι σιωπές σιγά – σιγά αίρονται, με την Τουζανί να πλάθει με κομψότητα μια οδυνηρή ιστορία δύο φαινομενικά αντίθετων χαρακτήρων, που εν τέλει συγκλίνουν, μπροστά στα ταμπού και τις προκαταλήψεις της μαροκινής κοινωνίας και στο φόβο της διεκδίκησης της ελευθερίας τους.
Η σχέση μάνας και κόρης, η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, η μητρότητα, η απουσία συζύγων και το πόσο πολύ επισκιάζει η κοινωνική απομόνωση τις επιθυμίες και τα όνειρα, βρίσκονται διαρκώς στον πυρήνα της ταινίας.
Μια στιγμή ασύλληπτης ομορφιάς, όταν η νεαρή Σαμία προκαλεί την Άμπλα να αντιμετωπίσει τις αναμνήσεις από την απώλεια του άντρα της.
Τότε ή Άμπλα αρχικά θυμώνει και στη συνέχεια οι δύο γυναίκες καταλήγουν αμήχανα να λικνίζονται υπό τους ήχους ενός ανατολίτικου τραγουδιού.
Η Λούμπνα Αζαμπάλ και η Νισρίν Εραντί μαγεύουν «επί σκηνής».
Η ταινία “Αδάμ” προβάλλεται από την Πέμπτη 20/6 στους κινηματογράφους.