Μια συνοπτική παρουσίαση των κύριων σημείων του υπό διαμόρφωση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου Ηλιούπολης, των συμπερασμάτων και των θέσεων της ομάδας εργασίας της “Πρωτοβουλίας Πολιτών για το ΤΠΣ Ηλιούπολης”, όπως διαμορφώθηκαν μετά την εκδήλωση που έγινε στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.
Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ) αποτελούν εργαλεία σχεδιασμού και οργάνωσης του αστικού χώρου. Καθορίζουν στόχους και κατευθύνσεις για την ανάπτυξη της πόλης και των λειτουργιών της, την προστασία των φυσικών περιοχών και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Στο υπό εκπόνηση ΤΠΣ Ηλιούπολης έχει ολοκληρωθεί η καταγραφή των ιδιαίτερων συνθηκών και αναγκών της πόλης (περιβαλλοντικών, κοινωνικών, οικονομικών) και έχει επιλεχθεί και παρουσιαστεί το -κατά τους μελετητές- επικρατέστερο σενάριο μελλοντικής ανάπτυξης.
Θεωρώντας ότι το ΤΠΣ εκπονείται χωρίς την ουσιαστική εμπλοκή των πολιτών, συγκροτήσαμε ομάδα εργασίας αποτελούμενη από ενεργούς συμπολίτες με επιστημονική γνώση των θεμάτων που περιλαμβάνονται σε αυτό, με στόχο την ανάπτυξη ουσιαστικού διαλόγου με την Δημοτική Αρχή και τη μελετητική ομάδα και την εποικοδομητική συμβολή στην διαμόρφωση της στρατηγικής.
Οι πρώτες παρατηρήσεις σχετικά με τη μελέτη επισημαίνουν -μεταξύ άλλων- πως αυτή δεν «αγγίζει» ως όφειλε τα μεγάλα ζητήματα της Ηλιούπολης (ΚΥΤ, Σήραγγα Ηλιούπολης, Δημοτικό Κοιμητήριο, ΣΜΑ, επένδυση «Ελληνικού» κα), δεν κάνει καμία αναφορά στις ζώνες Συντελεστή Δόμησης και την διαχείριση των bonus του ΝΟΚ, με συνέπεια να απειλούνται από την υπερδόμηση τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά του τοπίου (ορεινός όγκος Υμηττού, ρέμα Πικροδάφνης κ.α.), δεν ξεκαθαρίζει το ζήτημα των ορίων της πόλης με τον Ορεινό όγκο του Υμηττού για την αποτροπή της αυθαίρετης δόμησης, και δεν διασφαλίζει την προστασία της δημόσιας περιουσίας μέσα από τον αυστηρό καθορισμό επιτρεπόμενης χρήσης επί συγκεκριμένων εκτάσεων.
Επιπλέον, η καταγραφή των αναγκών της περιοχής όπως και τα συμπεράσματα των μελετητών δεν έχουν δημοσιευθεί με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πληροφόρηση για τον βαθμό ενσωμάτωσής σε αυτά ζητημάτων όπως το φυσικό περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα, την βιώσιμη κινητικότητα, τη διαχείριση κινδύνων, τα δίκτυα πρασίνου και τη διαχείριση ρεμάτων.
Τέλος, η μελέτη προκρίνει το σενάριο προώθησης ενός «υδροκέφαλου» κέντρου πόλης που συγκεντρώνει την πλειοψηφία των δραστηριοτήτων. Ωστόσο, αφενός η υπερσυγκέντρωση των δραστηριοτήτων σε μία περιοχή έχει ως αποτέλεσμα οι περιφερειακές κεντρικότητες να περιφρονούνται και να υπονομεύονται, διαταράσσοντας την κοινωνική συνοχή τους και αποδυναμώνοντας τους δεσμούς των κατοίκων στις γειτονιές, -με ότι συνεπάγεται αυτό για τη συμμετοχή τους στα κοινά και την καθημερινή δημοκρατική λειτουργία της πόλης- και αφετέρου προωθεί τη δημιουργία ενός κέντρου κορεσμένου που θα επιφέρει αναπόφευκτα μεταβολή στη φυσιογνωμία της περιοχής, με πλήρη εμπορευματοποίηση του χώρου.
Πρόθεση του σεναρίου είναι ο Δήμος να αποτελέσει έναν τρίτο πόλο ανάμεσα στο υπό ανάπτυξη δίπολο Ελληνικό – ΠΥΡΚΑΛ. Εισάγει δηλαδή την Ηλιούπολη σε μία κούρσα ανταγωνισμού με δύο υπερτοπικά κέντρα, επιδίωξη που είναι εκτός από αχρείαστη, και σαφώς αδύνατη. Η ανάπτυξη ενός ισχυρού πολεοδομικού κέντρου δε, δεν εξομαλύνει τις ουσιαστικές πιέσεις που πρόκειται να αντιμετωπίσει η πόλη από την υλοποιούμενη επένδυση του Ελληνικού, οι οποίες αφορούν σε συντριπτικό ποσοστό κυκλοφοριακή συμφόρηση και αύξηση των αξιών ακινήτων.
Δεδομένου ότι η σύγχρονη στρατηγική για την ανάπτυξη των πόλεων διεθνώς, προωθεί την πολυλειτουργική και συνεκτική οργάνωση, με έμφαση στη μίξη λειτουργιών και την δικτύωση με ασφαλείς διαδρομές, η πρόταση ενός ισχυρού κέντρου σε βάρος των υφιστάμενων μικρότερων αποτελεί άστοχη και παρωχημένη επιλογή. Η κίνηση αυτή θα ακυρώσει μια δυναμική ανάπτυξης πολλαπλών κέντρων και μίξης χρήσεων που στην πόλη μας υφίσταται ήδη και την οποία οφείλουμε να προστατεύσουμε.
Δικό μας όραμα είναι η διαμόρφωση του σεναρίου μελλοντικής ανάπτυξης από κοινού με κατοίκους και φορείς, με μια πρόταση με έμφαση στους δεσμούς γειτονιάς, την κοινωνική συνοχή και την ισορροπημένη οικονομική ανάπτυξη. Θεωρούμε πως κύριο μέλημα πρέπει να αποτελούν η ενίσχυση των τοπικών κέντρων, οι ασφαλείς-περπατήσιμες διαδρομές, η προστασία και ανάδειξη των ελεύθερων χώρων, η διαχείριση του αστικού πρασίνου, η περιβαλλοντική αποκατάσταση και προστασία των φυσικών ρεμάτων και του Υμηττού.
Πρωτοβουλία Πολιτών για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Ηλιούπολης
ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ
– Εισαγωγή: Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια
– Επιβλέπουσα Αρχή και Ρόλος των Δήμων
– Διαδικασία Έγκρισης
– Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο Ηλιούπολης
– Γενικές Παρατηρήσεις
– Παρατηρήσεις επί του προκρινόμενου Σεναρίου
– “Το δικό μας όραμα για την Ηλιούπολη”
Την ομάδα εργασίας αποτελούν διακεκριμένοι επιστήμονες και συμπολίτες μας και κατά αλφαβητική σειρά οι:
Βιτωράκη Μαρία, Χημικός Μηχανικός MSc
Καρέτσος Γιώργος, Δρ. Δασολόγος
Κεφαλάς Τάσος, Hλεκτρολόγος Mηχανικός
Χορόζογλου Θοδωρής, Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε.
Χριστοφοράκη Κατερίνα, Δρ. Αρχιτέκτων Πολεοδόμος
Ψύλλα Νίκη, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός